ده‌مه‌ته‌قه‌یه‌ک له گه‌ڵ نه‌وشیروان مسته‌فا
به‌شی یه‌که‌م:سه‌ودای خوێن به‌ده‌نگ و کورسی
کاک نه‌وشیروان؛ له مێژ بوو ده‌مویست به‌ر بینگت پێبگرم، هه‌لم بۆ هه‌ڵنه‌ده‌که‌وت. ئێستا وا بزانم هه‌له. هه‌ل نه‌ک له به‌ر ئه‌وه‌ی به لاوازت بزانم. نا. هه‌رگیز له گه‌ڵ که‌سی لاوازتر له خۆم تێوه‌نه‌چووم. هه‌رگیز تیرم به که‌سی که‌وتووه‌وه نه‌ناوه. هه‌موو ئه‌و ساڵانه‌ی که بڕیارم دا بوو، ئه‌م لاپه‌ڕه‌یه‌ت له گه‌ڵ هه‌ڵده‌مه‌وه، تۆ بارت لار بوو و له لاوازیدا بووی. یان له حیزبه‌که‌ت تۆرابووی یان له ژێر پاڵه‌په‌ستۆ و پاشه‌کشه دا بووی و یه‌ک به دوای یه‌کدا سه‌نگه‌ره‌کانی فراکسیۆنی نێو حیزبه‌که‌ت لێ ده‌گیران.
ئێستا تۆ له به‌رزترین گردی سلێمانی له‌نگه‌رت خستووه و له کیانه‌که‌ی خۆتدا که‌سی یه‌که‌می. له نێو وڵاته‌که‌تا سه‌رای ئازدای به پشت خۆته‌وه ده‌بینی و به ته‌مای رووخاندن و به ده‌سته‌وه گرتنی ده‌سه‌ڵاتی سیاسییت. دووریش نییه هه‌ر به‌م زوانه به‌ره‌و سه‌رتر هه‌ڵکشێی و ببیته یه‌ک له سێ کوچکه‌ی سه‌رکرده‌کان. له ده‌ره‌وه‌ش جێی سه‌رنج و پشتیوانی و هیوای “ناوه‌ند”ه‌گرینگه‌کانی ئیقلیمی. پێموا نییه له‌مه به‌هێزتر ببێ. جا بۆیه نه‌وه‌کا به پێی ئه‌سڵه فه‌لسه‌فییه‌که که لووتکه‌ی هه‌ر شتێ ده‌سپێکی داکشانیه، له‌م هێز و توانایه‌دا نه‌مێنی و هه‌له‌که‌م له ده‌ست بچێ
بۆ ده‌سپێکی ئه‌م ده‌مه‌ته‌قه‌یه سه‌ره‌تاده‌گه‌رێمه‌وه بۆ 20 ساڵ له‌مه‌وبه‌ر. پاشان دێمه‌وه هه‌نووکه. له‌م گه‌شته‌دا، خۆ له‌و بابه‌تانه ده‌بوێرم که زۆر تایبه‌تن به باشوری کوردستان، یان ده‌نا زۆر به قووڵی ناچمه ناخیانه‌وه و روو له‌و شتانه ده‌که‌م که یان به جۆڕێک پێوه‌ندیی به ئێمه‌مانانه‌وه هه‌یه، یان هه‌موو کورد ده‌گرێته‌وه. بۆ ئه‌مه‌ش میتۆدی ئیستیقرایی به کار دێنم و له نموونه‌کانه‌وه به‌ره‌و ئاکامگیرییه گشتییه‌کان ده‌چم:
گۆڕینه‌وه‌ی خوێنی تێکۆشه‌رێک به ده‌نگی پیاوکوژێک
به‌هاری ساڵی 1992 به دڵێکی پڕ له هیواوه بۆ یه‌که‌مجار سه‌ردانم کردی. ئه‌و ده‌م به‌رێزتان له سلێمانی سه‌رپه‌رشتی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنی یه‌کێتی نیشتمانی کوردستان/ تان بۆ هه‌ڵبژاردنی گشتیی ده‌کرد و خۆتان بۆ ئه‌مه ته‌رخان کرد بوو. له عه‌ینی کاتا حاکمی نافه‌رمی ئه‌و شاره‌ش بووی. ئه‌وانه‌ی له‌و کاته‌دا له سلێمانی کاربه‌ده‌ست بوون، هه‌موو پێشتر له کادێره‌کانی خۆت بوون و ئه‌مری تۆیان بێ ئه‌ملاو ئه‌ولا جێبه‌جێ ده‌کرد. مه‌لا به‌ختیار ئه‌و ده‌م له گه‌ڵ حیزبی زه‌حمه‌تکێشان که‌وتبوو.
خه‌ڵک بۆ هاتنه ژووره‌وه و بینینت ریزیان گرتبوو. ساتێک وه‌ک مه‌ته‌بی دوکتوره‌کانی ئێره‌م هاته به‌رچاو که خه‌ڵک پێکه‌وه ده‌کرێنه ژوورێ. ئه‌و ده‌مه‌ی من هاتمه ژوورێ له گه‌ڵ پیره‌پیاوێکی پێنجوێنی جوینت هه‌بوو. کابرات هێنا بووه گاز و گیر بۆ هه‌ڵوێست گۆڕێن و سه‌نگه‌ر گواستنه‌وه. به باسی “سه‌روه‌رییه‌کانی یه‌کێتی له ده‌سپێکی شۆرشی نوێ”دا دڵ و مێشكت وه‌ها دابێژا که تا به‌ڵێنی پێنه‌دای، وازت لێنه‌هێنا. ئه‌م پیرۆز کردنی سنووری حیزبایه‌تییه سه‌ره‌نجام کاره‌ساتێکی لێکه‌وته‌وه که هه‌تا ئێستاش کورد پێوه‌ی ده‌ناڵێنێ. کاره‌ساتی شه‌ڕی برا کورژی. که‌چی ئێستا پاش 20 ساڵ، به‌ڕێزتان به جۆرێ” سه‌روه‌رییه‌کانی یه‌کێتی” و ” سه‌رکرده‌کانی شۆرشێ نوێتان وه‌به‌ر پلار و په‌لامار داوه” که ئه‌گه‌ر بتوانن هیچیان پێوه ناهێڵن. من له قاموسی سیاسی دا تا ئێستا ئه‌وه‌م نه‌دۆزیوه‌ته‌وه که به‌م جۆره” سه‌نگه‌ر گۆڕین”ه ئێژن چی!
داوام لێکردی به ته‌نیا دانیشین، خوڵکت کردم بۆ ژووره‌که‌ی ته‌نیشته‌وه. پێموا بوو ئێستا “به داخ و که‌سه‌رێکی زۆره‌وه” باس له تێرۆری براکه‌م له دارولمولکی پێشووی بابان و ئه‌و کات و ئه‌مڕۆی خۆتدا، ده‌که‌ی. به‌ڵام تۆ هیچ تێگه‌یشتنێکت له بیر و هه‌ستی لاوێکی 26ی ساڵه نه‌بوو و، له یه‌که‌م هاتنه گۆدا براکه‌ییت به ” کوژراو” ناو برد و هه‌ستت بریندار کرد. ئاخر من له منداڵییه‌وه وام بیستبوو که به پێشمـه‌رگه‌یه‌ک خوێنی بڕژێ ده‌گوترێ “شه‌هید”. وه‌ک چۆن ئێمه له ئێران، ئه‌و ده‌مه‌ی پاش رووخانی شا، هه‌وایه‌کی ئازادمان بۆ هه‌ڵمژین ده‌سکه‌وت، ده‌مانگوت” شه‌هید ئارام”، ” شه‌هید شه‌هاب”. ئێستا پاش دوو ده‌یه له‌و دیمه‌نه، که 20 ساڵ به ته‌مه‌نتان زیاتر بووه، کاتێ ده‌بینم ئه‌مرۆ به‌ردی لاوان له سینگت ده‌کوتی خه‌مێکی قووڵ دامده‌گرێ و ئه‌و هه‌زاران لاوه‌ی وڵاته‌که‌م به بیر ده‌که‌وێته‌وه‌که چلۆن به دڵی پاک و هه‌ستی خاوێنیانه‌وه خۆیان به ” پێشسوارانی قورس و ناوه‌ستا” سپارد و بێجگه له ره‌نج به‌خه‌ساری خۆیان و خه‌م و که‌سه‌ر بۆ بنه‌ماڵه‌کانیان و به فێرۆ چوونی وزه‌ی نه‌وه‌یه‌ک، هیچی لێ نه‌که‌وته‌وه.
به دڵێکی هه‌ژاوه‌وه داوام لێکردی که خوێنی براکه‌م، بستێنرێ، قاتڵه‌کانی بدۆزرێنه‌وه و به سزای ره‌وا به‌گه‌ینرێن. پێموتی ئێمه چاوه‌نۆڕییه‌کی زۆرمان له به‌رێزتان هه‌یه . پێموتی که تا ئێستا له ماوه‌ی ئه‌و یه‌کساڵه‌دا که براکه‌م تێرۆر کراوه، چومه‌ته لای کێ و،کێ چی وتوه و چی کردوه، به‌ڵام له هه‌موو زیاتر هیوامان به به‌رێزتانه. ئاخر تۆ ئه‌و ده‌مانه لای لاوانی کورد به نه‌ته‌وه‌یی، کوردستانی، دادپه‌روه‌ر و خاوه‌ن بڕیاری باش، ناسرابووی. که‌چی به یه‌ک رسته خۆت له ژێر هه‌موو به‌رپرسیارێتییه‌کی ئه‌خلاقی و سیاسی دزییهوه و خوێنی کوره کوردێک که پێشمـه‌رگه بوو، شۆرشگێڕ و سیاسه‌تمه‌دار له جۆری ئارام و شیهابه‌که‌‌ی تۆ بوو، دزییهوه و هه‌موو ئه‌و سیفاته‌ی له سه‌رت ده‌گووتران، وه‌ک به‌فری به‌هار تووانه‌وه: ” ئێمه له حاڵی هه‌ڵبژاردنداین و ناتوانیین له سه‌ر ئێوه هیچکه‌س بگرین. یه‌ک ده‌نگیش بۆ ئێمه گرینگه. ئه‌گه‌ر ماڵی بارزانی بیبه‌نه‌وه ده‌بێ بگه‌ڕێینه‌وه شاخ و شه‌ڕی پارتیزانییان له گه‌ڵ بکه‌ین”.
هه‌رگیز پێموا نه‌بوو، سه‌رکرده‌یه‌کی سیاسی خوێنی کوره کوردێکی ئه‌م نه‌ته‌وه‌یه به تاقه ده‌نگێک، به ده‌نگی قاتڵێک، بگۆڕێته‌وه له پێناو کورسیه‌کی کاتیدا. ئه‌مرۆ پاش 19 ساڵ له‌و دیداره‌مان و به بینینی ئه‌و ده‌وره سیاسیه‌ی ئێستا ده‌یگێڕی، تێده‌گه‌م که سه‌ودای “خوێن به ده‌نگ” به‌شێکه له تایبه‌تمه‌ندیی و ره‌فتاری سیاسی به‌رێزتان.
جاران له‌و سه‌رده‌مه‌دا که کوردی باشوور هێشتا له بنده‌ستی داگیرکه‌ر رزگاری نه‌بوو بوو، خوێنی لاوه‌کانی وڵات به ده‌ستی هێزی بێگانه‌ی داگیرکه‌ر له‌و پێناوه‌دا ده‌ڕژا. ئه‌وه به نرخی ئازادیی داده‌نرا. که‌چی ئه‌مڕۆ هه‌ستی لاوانی دڵپاکی وڵات وه‌ستایانه ده‌جووڵێندرێ و به‌ره‌و خوێن رشتن و خوێن ڕژان ده‌نێردرێن. خوێنێ که ته‌نیا له پێناو سات و سه‌ودای سیاسی و مسۆگه‌ر کردنی چه‌ن کورسی زیاتر و چه‌ن وه‌زاره‌تێک ، به هه‌ده‌ر ده‌چێ. که‌چی دنیایه‌ک رق و قینی لێ به‌رهه‌م دێ. ئه‌و سیاسه‌ته‌ی که به‌ڕێزتان گرتووتانه‌ته به‌ر، کاریگه‌رترین ده‌و‌ری له خوڵقاندن و درێژه‌ی ئه‌م کاره‌ساته‌دا هه‌یه.
کاک نه‌وشیروان به‌رێزتان که له سیاسه‌ت و زانستی سیاسه‌ت ده‌گه‌ن، پێم بڵێن سه‌ودای خوێن به ده‌نگ و کورسی، له قاموسی سیاسیدا، چی پێده‌ڵێن؟
21 خاکەلێوەی 2711
10 ئاوریلی 2011
